Polski Ład – Ryczałt w 2022 r.

ryczałt - polski ład

W 2022 r. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych będzie wartą do rozważenia formą opodatkowania, szczególnie przy niskich kosztach prowadzenia działalności gospodarczej. Stanowi on uproszczoną formę opodatkowania podatkiem dochodowym, w której podstawą opodatkowania jest przychód, bez uwzględniania kosztów. Dla celów wyliczenia podatku należy prowadzić ewidencję przychodów, w której ujmuje się każdą sprzedaż związaną z działalnością gospodarczą.

Podatnicy mogą wybrać opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli w poprzednim roku podatkowym uzyskali:

  • przychody z działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 2 mln euro,
  • przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 mln euro.

Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego. Średni kurs euro na 1 października 2021 r. wyniósł 4,5941. Zatem limit przychodów, decydujący o korzystaniu z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w 2022 r., wynosi: 2 000 000 euro × 4,5941 = 9 188 200 zł.

W 2022 r. prawo do kwartalnego rozliczenia ryczałtu będzie przysługiwało podatnikom, których przychody nie przekroczą w 2021 r. równowartości kwoty 200 tys. euro (918 820 zł).

Podatnicy rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać ryczałt ewidencjonowany bez względu na wysokość przychodów oraz skorzystać z rozliczenia kwartalnego.

Z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, nie może skorzystać podatnik:

  1. opłacający podatek w formie karty podatkowej,
  2. korzystający z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
  3. osiągający w całości lub w części przychody z tytułu prowadzenia aptek, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii).

Z ryczałtu ewidencjonowanego nie skorzystają także podatnicy, którzy podejmują wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:

  • samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
  • w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
  • samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka

– jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Oświadczenie o wyborze ryczałtu należy złożyć:

  • najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik uzyskał pierwszy przychód w danym roku podatkowym, albo
  • do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód miał miejsce w grudniu.

Przedsiębiorcy opodatkowani tą formą zapłacą 9% składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Podstawę wymiaru składki zdrowotnej podatników opodatkowanych ryczałtem stanowi:
1) 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszane przez Prezesa GUS, jeżeli roczne przychody przedsiębiorcy nie przekroczą kwoty 60 000 zł (składka wyniesie ok. 300 zł miesięcznie),
2) 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli roczne przychody przedsiębiorcy przekroczą 60 000 zł, ale nie przekroczą 300 000 zł (składka wyniesie ok. 500 zł miesięcznie),
3) 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli roczne przychody przedsiębiorcy przekroczą 300 000 zł (składka wyniesie ok. 900 zł miesięcznie).

Składka zdrowotna będzie naliczana począwszy od pierwszego progu i wzrasta wraz z przekroczeniem kolejnych progów. Przedsiębiorcy będą mieli możliwość opłacania stałej miesięcznej składki na podstawie danych finansowych z roku poprzedniego. W przypadku kilku rodzajów działalności opodatkowanych ryczałtowo do ustalenia limitów będą sumowane przychody. Ubezpieczony, w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania, będzie obowiązany wpłacić kwotę stanowiącą różnicę między roczną składką na ubezpieczenie zdrowotne ustaloną od rocznej podstawy, a sumą wpłaconych za poszczególne miesiące składek.

Stawki ryczałtu od przychodów zależą od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej i obecnie wynoszą: 2%, 3%, 5,5%, 8,5% (działalność usługowa, w tym pośrednictwo),10%, 12,5%, 15%, 17% (wolne zawody).

Polski Ład przewiduje obniżenie stawek ryczałtu dla niektórych branż. Z niższej stawki ryczałtu ewidencjonowanego skorzystają:

  1. lekarze, dentyści, stomatolodzy, pielęgniarki i położne – w ich przypadku stawka ryczałtu wyniesie 14%,
  2. informatycy, programiści oraz pozostałe zawody z branży IT – w ich przypadku stawka wyniesie 12%,
  3. usługi inżynieryjne i architektoniczne – w ich przypadku stawka wyniesie 14%.

Niestety podatnicy mogą mieć trudności z przyporządkowaniem danego rodzaju działalności gospodarczej do odpowiedniego PKWiU i zastosowaniem właściwej stawki. Może to oznaczać ryzyko sporu z organem podatkowym. Czego konsekwencją może być obowiązek dopłaty podatku według wyższej stawki oraz odsetki. Warto zatem uzyskać interpretację indywidualną w tym zakresie.

W celu zobrazowania różnic w opodatkowaniu, poniżej prezentujemy wpływ stawki ryczałtu i formy opodatkowania na dochód netto w 2022 r. Przy obliczeniu podstawy opodatkowania zostały uwzględnione składki społeczne w podstawowej wysokości bez ubezpieczenia chorobowego (w 2022 r. 1124,23 zł miesięcznie). Wszystkie poniższe wyliczenia są przykładowe i nie uwzględniają kosztów podatkowych.

Dochód netto

Dochód rocznyRyczałt 8,5%Ryczałt 12%Ryczałt 15% Ryczałt 17% Skala podatkowaPodatek liniowy
60 000 zł38 884 zł37 256 zł35 861 zł34 930 zł39 517 zł34 421 zł
96 000 zł69 388 zł66 500 zł64 025 zł62 374 zł68 004 zł62 789 zł
144 000 zł113 308 zł108 740 zł104 825 zł102 214 zł100 100 zł99 317 zł
300 000 zł 256 048 zł246 020 zł237 425 zł231 694 zł192 140 zł218 033 zł
500 000 zł 434 152 zł417 124 zł402 529 zł392 798 zł310 140 zł370 233 zł
1 200 000 zł1 074 652 zł1 033 124 zł997 529 zł973 798 zł715 680 zł895 473 zł

Podsumowanie zalet i wad opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przedstawia poniższa tabela.

Ryczałt

ZaletyWady
Niższe stawki podatkowe 2% – 17% (zależne od rodzaju działalności) Brak kwoty wolnej
Składka zdrowotna
ok. 300 zł (roczne przychody ≤ 60 tys. zł),
ok. 500 zł (> 60 tys. zł i ≤ 300 tys. zł),
ok. 900 zł (> 300 tys. zł)
Brak kosztów podatkowych
Brak daniny solidarnościowejBrak ulgi dla klasy średniej
Limit 2 mln EURBrak ulgi na dzieci
Uproszczona forma opodatkowaniaBrak możliwości rozliczenia z małżonkiem

Należy także pamiętać, że prawo do ryczałtu tracą osoby, które świadczą usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadające czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy, w roku podatkowym oraz roku poprzedzającym rok podatkowy. Natomiast nie dotyczy to osób uzyskujących przychody z działalności wykonywanej osobiście, np. z umowy zlecenie, które mogą od przyszłego roku założyć działalność gospodarczą i skorzystać z opodatkowania ryczałtem.

Uwzględniając zalety opodatkowania ryczałtem, w szczególności niską stawkę podatku i wysokość składki zdrowotnej, warte do rozważenia może być „połączenie” umowy o pracę i JDG na ryczałcie. Podatnik może od 2022 r. rozliczać się ryczałtem w sytuacji, gdy będzie wykonywał na rzecz firmy inne usługi, nieodpowiadające czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy. Należy jednak pamiętać, że w razie ewentualnej kontroli organ podatkowy zweryfikuje zakres faktycznie wykonywanych czynności. Jeśli uzna je za odpowiadające świadczeniom na etacie, podatnik będzie zobowiązany dopłacić podatek wraz z odsetkami.

Podatnicy nie powinni także zapominać, że pomimo braku możliwości odliczenia kosztów, są obowiązani posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Dokumentowanie poniesionych kosztów może okazać się przydatne także w przypadku ewentualnego sporu z urzędem skarbowym, w zakresie prawa uznania prowadzonej przez nich działalności jako działalności gospodarczej.

Za działalność gospodarczą nie uznaje się bowiem czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
– odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
– są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności,
– wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Warte do rozważenia może być także „połączenie” np. sp. z o.o. i JDG na ryczałcie. Należy jednak pamiętać, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodu kosztów poniesionych przez podatnika będącego spółką w związku ze świadczeniem wykonanym przez podmiot powiązany z tą spółką lub ze wspólnikiem (akcjonariuszem) tej spółki, jeżeli poniesienie tego kosztu stanowi ukrytą dywidendę. Koszty stanowią ukrytą dywidendę, jeżeli:
1) wysokość tych kosztów lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku lub
2) racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany z podatnikiem,
3) koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika (akcjonariusza) lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem (akcjonariuszem) przed utworzeniem podatnika.
Punktu 2 i 3 nie stosuje się w przypadku, gdy suma poniesionych w roku podatkowym przez podatnika kosztów stanowiących ukrytą dywidendę, jest niższa niż kwota zysku brutto w rozumieniu przepisów o rachunkowości, uzyskanego w roku obrotowym, w którym koszty te zostały uwzględnione w wyniku finansowym podatnika.

Przy wyborze optymalnej formy opodatkowania każdy przedsiębiorca powinien dokonać obliczeń indywidualnie dla swojego przypadku, we współpracy z profesjonalistą.

Kalkulator_Polski_Ład – zaktualizowany na dzień 26.11.2021 r.

23-11-2021 Tekst ustawy opublikowany w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2021, poz. 2105).